Panie, Niemiec płakał jak sprzedawał! – czyli o wadach fizycznych w pojeździe cz. I

Dzień dobry,

Postanowiłem, że w dzisiejszym wpisie przybliżę Ci – wielu z nas bliski – temat, czyli zagadnienie zakupu pojazdu, w którym [już po dokonanej transakcji] wystąpiły tzw. wady fizyczne.

Jak w każdym moim wpisie, zagadnienia o charakterze prawnym przedstawię Ci z perspektywy spraw Klientów Zatwarnicki Słychan Adwokaci.

Tym razem będzie to jednak kilka historii wplecionych w jeden wpis.

Jedna z nich jest o tyle ciekawa, że wykrycie przez moich Klientów wad fizycznych w ich [jak się miało wydawać] wyjętym spod igły Mercedesie E320 – w konsekwencji – doprowadziło do skazania osoby sprzedającej im ten pojazd za tzw. oszustwo samochodowe [tym w szczegółach opowiem Ci jednak w moim kolejnym wpisie].

DISCLAIMER: Wszystkie imiona Klientów użyte w tym wpisie zostały zmienione.

Jako, że zagadnienie dotyczące postępowania w sprawie wad fizycznych pojazdu jest bardzo szerokie, to – żeby Cię za bardzo nie zmęczyć 🙂 – postanowiłem podzielić je na kilka wpisów.

Z tego wpisu dowiesz się:

• czym jest wada fizyczna w pojeździe
• jakie działania powinieneś podjąć po wykryciu wad fizycznych pojazdu oraz
• jakie roszczenia przysługują Ci w związku z ich wykryciem.

Zainteresowana? Zainteresowany? Mam nadzieję 😉

WADA FIZYCZNA – CO TO TAKIEGO?

Wada jest to, powiedzmy, pewien brak, ujemna cecha rzeczy. W przypadku moich Klientów – Pani Ady i Pana Radosława – była to ujemna cecha nabytego przez nich Mercedesa E320 [rok produkcji 2021].

Wada tego typu zawsze ujawnia się już po zawarciu umowy sprzedaży, tj. po zapłacie przez Ciebie ceny za pojazd i po jego wydaniu przez sprzedawcę i, najczęściej, dzieje się to w toku normalnego użytkowania samochodu.

Co w pojeździe może stanowić wadę fizyczną?

Wada fizyczna przyjmuje następujące postacie:

• Pojazd nie ma właściwości, które powinien mieć ze względu na cel wynikający z: [1] umowy, [2] okoliczności lub [3] jego przeznaczenia.
• Pojazd nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jego przeznaczenia.

PRZYKŁAD: Dla powyższych dwóch postaci wady fizycznej przytoczyć można ten sam przykład – nasz Klient nabył samochód osobowy z zawieszeniem regulowanym hydraulicznie. Ta właściwość nabytego pojazdu była dla niego istotna. Pan Roman często porusza się po drogach polnych i chciał mieć możliwość dostosowania wysokości zawieszenia w zależności od jakości drogi.

Podczas użytkowania pojazdu okazało się, iż moduł hydraulicznej regulacji zawieszenia nie działa w sposób prawidłowy, przez co nie jest możliwa regulacja wysokości zawieszenia w pełnym zakresie.

Z uwagi na powyższe nabyty samochód nie ma właściwości, którą powinien mieć z uwagi na cel, dla którego w ogóle został nabyty, a to sprawia że kupującemu przysługują roszczenia z tytułu rękojmi za wadę fizyczną rzeczy [o rodzajach roszczeń za chwilę].

Pan Roman zdecydował się na odstąpienie od umowy sprzedaży.

Sprzedawca przyjął pojazd i zwrócił naszemu Klientowi uiszczoną przez niego cenę sprzedaży oraz wszelkie koszty związane z jego nabyciem [m.in. koszty rejestracji oraz ubezpieczenia].

• Pojazd nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego.

PRZYKŁAD nr 2: Tego właśnie rodzaju wada wystąpiła w samochodzie, który nabyli moi Klienci. Otóż nabyty przez nich Mercedes E320 – zgodnie z zapewnieniem osoby sprzedającej – miał być w pełni sprawny technicznie. Jak to się mówi „Niemiec płakał jak sprzedawał”.

Niestety, w kilka tygodni po zawarciu umowy sprzedaży, Pan Radosław zauważył, że jedno z ksenonowych świateł mijania zachodzi parą. Ta na pozór niewinna nieprawidłowość skłoniła moich Klientów do dokładniejszego przyjrzenia się historii nabytego pojazdu.

W następstwie szeregu działań [w tym w toku postępowania prowadzonego przez Prokuraturę] okazało się, że ich wymarzony Mercedes, to samochód powypadkowy.

Zakres jego uszkodzeń był tak duży, że sprzedający „zszył” go z dwóch różnych pojazdów [dołożono do niego tzw. ćwiartkę z innego samochodu].

Ta sprawa ostatecznie zakończyła się postawieniem zarzutów karnych osobie sprzedającej ww. samochód.

W ubiegłym miesiącu Sąd I instancji uznał, że sprzedający dopuścił się oszustwa samochodowego na szkodę moich Klientów [o szczegółach tej sprawy opowiem Ci w kolejnym wpisie].

• Pojazd wydano kupującemu w stanie niezupełnym.

PRZYKŁAD nr 3: Kupujący nabył samochód, na który – podczas jego oglądania – założone zostały „niezwykłej urody” felgi marki Alutec Grip [myślę, że zainteresowani wiedzą o co chodzi 😁]. M.in. z uwagi na te felgi Kupujący zdecydował się na nabycie tego konkretnego pojazdu.

Pojazd został kupującemu dostarczony w kilka dni po zawarciu umowy sprzedaży, ale bez tych felg, a na „zwykłych” felgach stalowych.

Z uwagi na powyższe nabyty samochód został kupującemu wydany w stanie niezupełnym, a to sprawia że kupującemu przysługują roszczenia z tytułu rękojmi za wadę fizyczną rzeczy [o rodzajach roszczeń za chwilę].

Co zrobić po wykryciu wady fizycznej pojazdu?

Wiesz już jakiego rodzaju braki, czy ujemne cechy pojazdu mogą zostać uznane za jego wady fizyczne [w ujęciu prawnym]. Zasadnym jest zatem pytanie, czy wiesz co zrobić po wykryciu w Twoim samochodzie wad fizycznych.

Po pierwsze – i najważniejsze – udokumentuj występowanie wady w pojeździe.

W jaki sposób?

Masz wiele możliwości w tym zakresie. Zaś wybór konkretnej „ścieżki” powinien zależeć od rodzaju wad, które występują w Twoim pojeździe. Inaczej bowiem należy udokumentować wady karoserii, a inaczej wady mechaniczne.

W oparciu o dotychczasowe doświadczenie w szczególności zalecam następujące działania:

• Wykonaj dokumentację fotograficzną oraz – jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami – dokumentację wideo wykrytych wad.

UWAGA: Jak już wspomniałem wady karoserii [np. jej spękania wynikające z nieprawidłowo przeprowadzonej naprawy blacharsko lakierniczej, która sugeruje udział pojazdu w zdarzeniu drogowym] można udokumentować wykonując dobrej jakości zdjęcia pojazdu.

Z kolei dla udokumentowania wad o charakterze mechanicznym [np. nieprawidłowości w działaniu układu spalania] zdecydowanie lepszym wyborem będzie dokumentacja wideo z przeprowadzonych badań i testów diagnostycznych].

• Zwróć się do profesjonalistów [np. autoryzowanego serwisu obsługi pojazdów danej marki, zakładu naprawczego, czy niezależnego rzeczoznawcy samochodowego], aby dokonali oględzin pojazdu i ustalili jakie wady w nim występują.

UWAGA nr 2: Poproś ww. osoby o sporządzenie dokumentacji fotograficznej i wideo, listy wykrytych wad pojazdu oraz kalkulacji kosztów ich usunięcia, a także wyceny wartości pojazdu z uwzględnieniem występowania w nim wad fizycznych.

• W przypadku wad dotyczących uszkodzeń karoserii pojazdu zwróć się do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego z wnioskiem wydanie wyciągu z bazy danych Ośrodka Informacji Ubezpieczeniowego Fundusz Gwarancyjnego obejmującego historię szkód komunikacyjnych w Twoim pojeździe likwidowanych z ubezpieczenia OC PPM lub ubezpieczenia AC obejmującego: [1] datę szkody, [2] nazwę zakładu ubezpieczeń tę szkodę likwidującego oraz [3] numer szkody, pod którym była ona likwidowana.
• Skonsultuj się z prawnikiem [najlepiej znającym się na tego typu sprawach], aby – co najmniej – podpowiedział Ci jakie działania należy podjąć 😉

UWAGA nr 3: Nie, nie napisałem o konsultacji z prawnikiem dlatego, że chcę Cię „złowić”. Piszę o tym, bo nawet najlepszy blog w danej tematyce [żeby nie wspomnieć o forach pełnych domorosłych ekspertów w dziedzinie prawa, medycyny i piłki nożnej, a ostatnio geopolityki i militariów jednocześnie] nie zastąpi konsultacji prawnej w Twojej indywidualnej sprawie.

Piszę mój blog z uwzględnieniem pewnego stopnia ogólności, dlatego tak ważne jest byś w swojej sprawie -przeczytawszy ten wpis – i tak skonsultował się z prawnikiem. Wierz mi, porada prawna nie kosztuje wiele, a może zaoszczędzić Ci dużo więcej pieniędzy, czasu i stresu.

Jeżeli już udokumentujesz wady występujące w Twoim pojeździe, to „niech cię ręka boska broni”, żeby usuwać wady we własnym zakresie zanim zgłosisz ich występowanie sprzedawcy!

Możesz skąd inąd zasadnie zapytać „ale dlaczego skoro auto nie jeździ, a ja nie mam czym dostać się do pracy”?

Otóż w przypadku wystąpienia wady pojazdu sprzedawcy przysługują pewne uprawnienia, tj.:

• prawo do przeprowadzenia oględzin i diagnostyki pojazdu w celu ustalenia, czy zgłaszana wada pozostaje w zakresie jego odpowiedzialności z tytułu rękojmi, zaś
• w przypadku, gdy złożysz oświadczenie o obniżeniu ceny sprzedaży pojazdu, albo oświadczenie o odstąpieniu od umowy sprzedaży, sprzedawcy przysługuje kontruprawnienie do niezwłocznego i bez nadmiernych niedogodności wymienienia pojazdu na wolny od wad, albo do usunięcia wady.

Pozbawienie sprzedawcy możliwości realizacji któregokolwiek z powyższych uprawnień może mieć dla Ciebie negatywne skutki.

PRZYKŁAD nr 4: W jednej ze spraw, w której reprezentowałem właściciela warsztatu naprawczego – Pana Władysława – przekonaliśmy sądy obydwu instancji, że klient warsztatu bezskutecznie odstąpił od umowy o wykonanie prac naprawczych samochodu Porsche Cayenne, gdyż uniemożliwił mojemu Klientowi usunięcie wady spowodowanej nieprawidłowym montażem podzespołów silnika w ww. pojeździe.

Z uwagi na to, że sądy podzieliły moją argumentację klient warsztatu naprawczego został zobowiązany do zapłaty Panu Władysławowi umówionego wynagrodzenia [ok. 7.500,00 złotych], a jednocześnie zablokowaliśmy ewentualne roszczenie o zapłatę odszkodowania za wadliwe wykonanie umowy [ok. 10.000,00 złotych].

To tak a’propos co by było gdyby niezadowolony klient warsztatu skorzystał z porady prawnika jeszcze zanim podjął jakiekolwiek działania 😎

W jakiej formie zgłosić występowanie wady fizycznej pojazdu?

Wiesz już, że moment poinformowania sprzedawcy o występowaniu wady w pojeździe powinien zostać poprzedzony przygotowaniem niezbędnych dowodów służących poparciu zgłaszanych przez Ciebie oczekiwań [roszczeń] co do jego obowiązku zrekompensowania Ci faktu nabycia wadliwego samochodu.

Doszliśmy tym sposobem do momentu przekazania sprzedawcy zgłoszenia o wadach pojazdu. Co do formy tego zgłoszenia, to zalecam – starą jak świat, ale najlepszą w tego typu przypadkach – formę pisemną, czyli list polecony za zwrotnym potwierdzeniem odbioru.

Nie dzwoń do sprzedawcy, nie wysyłaj mu SMS’ów, e-mail’i, a tym bardziej nie kontaktuj się z nim przez „dedykowany Ci” formularz kontaktowy. Doświadczenie uczy mnie, że wielu sprzedawców udaje, że zgłoszenia wad dokonanego za pośrednictwem któregokolwiek z powyższych kanałów nie otrzymało, a Ty udowodnij, że nie jesteś wielbłądem.

W swoim zgłoszeniu:

• opisz ujawnione wady pojazdu oraz załącz dowody je dokumentujące
• sformułuj swoje roszczenia co do tego jak oczekujesz, że zachowa się sprzedawca [o przysługujących Ci roszczeniach opowiem już za chwilę]
• wyznacz sprzedawcy termin do udzielenia Ci odpowiedzi na zgłaszane roszczenia [zwyczajowo proponuję 7 dni od daty doręczenia pisma].

RĘKOJMIA I ODSZKODOWANIE ZA WYSTĄPIENIE WADY FIZYCZNEJ POJAZDU

Czytając ten wpis zauważyłeś pewnie, że w kilku miejscach wspominam o roszczeniach przysługujących Ci w związku z wystąpieniem wady pojazdu.

To jest właśnie miejsce, w którym opowiem Ci jakie dokładnie roszczenia możesz zgłosić wobec sprzedawcy, który sprzedał Ci wadliwy pojazd.

Zwróć przy tym uwagę, że rozróżniam rękojmię oraz odszkodowanie.

Wynika to z tego, że również ustawodawca rozdzielił uprawnienia kupującego wynikające z rękojmi za wady fizyczne rzeczy od odszkodowania za szkodę powstałą w związku z zawarciem umowy sprzedaży wadliwego pojazdu.

Jakie uprawnienia przysługują mi w związku z wystąpieniem wady fizycznej pojazdu?

Zacznijmy od roszczeń z tytułu rękojmi za wadę pojazdu. W tym zakresie – jako kupujący – możesz wystąpić do sprzedawcy z następującymi roszczeniami:

• Oświadczenie o obniżeniu ceny – w piśmie zawierającym zgłoszenie wad [obok listy wad] wskaż konkretną kwotę o jaką obniżasz cenę nabytego pojazdu oraz wyznacz sprzedawcy termin do jej zapłaty.

UWAGA nr 4: Obniżenie ceny powinno odpowiadać różnicy pomiędzy wartością pojazdu bez wad [ceną sprzedaży] a wartością tego pojazdu z wadą/wadami.

Polecam Ci skorzystanie z wiedzy niezależnego rzeczoznawcy samochodowego, który w sposób precyzyjny będzie w stanie ustalić tę różnicę.

• Oświadczenie o odstąpieniu od umowy sprzedaży – jego złożenie ma skutek taki, że umowa sprzedaży pojazdu traktowana jest tak jakby nigdy nie została zawarta. W konsekwencji po stronie sprzedawcy powstaje obowiązek zwrotu uiszczonej ceny sprzedaży, zaś po stronie kupującego obowiązek zwrotu pojazdu. Oświadczenie o odstąpieniu od umowy sprzedaży powinno mieć następującą treść:

(…) z uwagi na ww. wady samochodu osobowego Mercedes E320 o numerze VIN: XYZ odstępuję od umowy sprzedaży ww. pojazdu zawartej w dniu 08 lipca 2022 roku. Wzywam do zwrotu kwoty 200.000,00 złotych uiszczonej przeze mnie tytułem cen sprzedaży ww. pojazdu, a to w terminie 14 dni od daty otrzymania przedmiotowego pisma na rachunek bankowy (…). Jednocześnie proponuję, aby odebrała Pani/Pan ww. samochód w dniu 30 lipca 2022 roku o godzinie 12:00 w miejscowości (…). Informuję, iż po tej dacie obciąża Panią/Pana ryzyko przypadkowego zniszczenia lub utraty ww. pojazdu (…).

• Wymiana rzeczy na wolną od wad – przyznam się, że w swojej dotychczasowej praktyce nie spotkałem się jeszcze z tego typu rozwiązaniem. Jednak takiemu rozwiązaniu nie należy odmawiać zasadności np. gdy sprzedającym jest tzw. handlarz [który dysponuje większą liczbą pojazdów na sprzedaż] zaś kupującemu zależy żeby jak najszybciej wejść w posiadanie sprawnego technicznie samochodu. W takiej sytuacji doszłoby do zamiany pojazdów – ewentualnie – z jednoczesnym rozliczeniem różnicy w ich cenie.
• Usunięcie wady – hmmm… myślę, że ten rodzaj roszczenia z tytułu rękojmi za wady fizyczne pojazdu nie wymaga bardziej szczegółowego omówienia. W zawiadomieniu o wadach nabytego pojazdu wskazujesz po prostu, że domagasz się usunięcia ujawnionych wad.

UWAGA nr 5: Wiedz, że nie każde naprawienie wadliwego pojazdu będzie równoznaczne z usunięciem wady.

Weźmy np. pojazd, który – jak się dowiedziałeś już po jego nabyciu – został uszkodzony w kolizji drogowej. Uszkodzeniu uległ, powiedzmy, przedni zderzak.

Usunięciem wady nie będzie w tym wypadku sklejenie/zaszpachlowanie i polakierowanie tego elementu karoserii.

Powyższy sposób nie jest bowiem rekomendowanym przez producenta pojazdu.

Tylko usunięcie wady w zgodzie z technologią naprawy pojazdu rekomendowaną przez jego producenta [np. poprzez wymianę uszkodzonego elementu na nowy] będzie stanowiło usunięcie wady w rozumieniu przepisów o rękojmi.

Czym różni się rękojmia za wady fizyczne pojazdu od odszkodowania?

Jak już wcześniej wspomniałem, rękojmia za wady fizyczne pojazdu nie jest tożsama z odszkodowaniem za szkodę powstałą w związku z zawarciem umowy sprzedaży wadliwego pojazdu.

Oznacza to, że wspomniane powyżej odszkodowanie jest dodatkowym świadczeniem, którego możesz domagać się obok roszczeń przysługujących Ci z tytułu rękojmi.

Z żądaniem przyznania odszkodowania będziesz mógł wystąpić niezależnie od zgłoszonego przez Ciebie rodzaju roszczenia z tytułu rękojmi za wady fizyczne pojazdu.

Celem opisywanego odszkodowania jest zrekompensowanie szkód, które poniosłeś w związku z zawarciem umowy sprzedaży wadliwego pojazdu, tj.:

• poniesionych strat – chodzi tutaj w szczególności o: koszty zawarcia umowy, odebrania, przewozu, przechowania i ubezpieczenia pojazdu, ale także koszty usunięcia ujawnionych wad pojazdu,
• korzyści, które mógłbyś osiągnąć gdyby nie sprzedano Ci wadliwego pojazdu.

***

Ufff… wyszedł mi całkiem obszerny wpis. Mam przy tym nadzieję, ze okaże się on dla Ciebie przydatny.

Jeżeli po przeczytaniu dzisiejszego wpisu miałabyś, albo miałbyś dodatkowe pytania, to nie wahaj się i napisz do mnie 

Z chęcią odpowiem na każde z nich.

Jednocześnie pamiętaj proszę, że każda sprawa jest inna i powyższe zasady podlegać będą niuansowaniu z uwagi na okoliczności faktyczne Twojej.

Jeżeli zastanawia Cię w jakiej sytuacji prawnej się znajdujesz w związku z ujawnieniem wad fizycznych w Twoim pojeździe, to zapraszam do kontaktu.

W kolejnym wpisie dotyczącym zagadnienia wad fizycznych pojazdu opowiem Ci o:

• ważnych terminach dla kupującego i sprzedawcy
• jakie działania możesz podjąć, gdy sprzedawca odmawia uwzględnienia Twoich roszczeń z tytułu wad ukrytych pojazdu oraz
• w jakim terminie przedawniają się roszczenia z tytułu rękojmi za wady fizyczne pojazdu i o odszkodowanie w związku z zawarciem umowy sprzedaży wadliwego pojazdu.

Pozdrawiam Cię,

Marcin Zatwarnicki
adwokat

***

Koszt holowania uszkodzonego pojazdu, auto zastępcze i… – czyli o tym, co przysługuje Ci w związku ze zdarzeniem drogowym

Dzień dobry droga Czytelniczko, dzień dobry drogi Czytelniku,

Uff… Nie było mnie tutaj dłuższą chwilę i tym bardziej cieszę się, że mogę zaprosić Cię do przeczytania mojego nowego wpisu.

W ramach samousprawiedliwienia dodam tylko, że moja nieobecność była spowodowana okresem poprzedzającym sezon urlopowy. W ostatnich tygodniach Sądy [orzekające w sprawach naszych Klientów] ewidentnie zintensyfikowały swoją pracę i nagle [Czytaj dalej…]